Europejski Fundusz Społeczny 2014–2020

EFS jest jednym z pięciu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (ESIF). Od 2014 roku fundusze te działają we wspólnych ramach, realizując dodatkowe cele związane z polityką. Są one głównym źródłem inwestycji na poziomie UE i ułatwiają państwom członkowskim powrót na ścieżkę wzrostu gospodarczego oraz zwiększenie liczby miejsc pracy, jednocześnie umożliwiając zrównoważony rozwój zgodnie z założeniami strategii Europa 2020.

Czego dotyczą główne zmiany wprowadzone w EFS?

Od 2014 roku rola EFS jest wzmocniona:

• Masa krytyczna inwestycji w kapitał ludzki zostanie zapewniona poprzez minimalny gwarantowany udział EFS w finansowaniu w ramach polityki spójności w każdym państwie członkowskim. Oznacza to, że razem z 3 mld EUR, które zostały przeznaczone na inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, w europejski kapitał ludzki w przeciągu 7 lat zainwestowane zostaną ponad 80 mld EUR .
• Co najmniej 20% środków Funduszu przeznaczone jest na wsparcie włączenia społecznego. Tak więc osoby znajdujące się w potrzebie oraz osoby z grup w niekorzystnej sytuacji uzyskają większe wsparcie w celu zapewnienia im takich samych możliwości, jakie posiadają inni, oraz umożliwienia im integracji ze społeczeństwem.
• Promowanie równości między kobietami i mężczyznami oraz równych szans dla wszystkich bez jakiejkolwiek dyskryminacji będzie zintegrowane z innymi działaniami prowadzonymi w ramach EFS, a także wspierane poprzez określone inicjatywy.
• Duży nacisk położony jest na walkę z bezrobociem wśród ludzi młodych. Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych będzie pomagać młodzieży niemającej zatrudnienia ani nieuczestniczącej w kształceniu lub szkoleniu w regionach, w których stopa bezrobocia wśród młodzieży przekracza 25%. Państwa członkowskie przeznaczą na wprowadzenie w życie planów wdrożenia gwarancji dla młodzieży co najmniej 6,4 mld EUR.
• Koncentracja finansowania dla osiągnięcia lepszych efektów: Aby zapewnić wystarczająco wysoką masę krytyczną finansowania i widoczny wkład w rozwiązywanie kluczowych problemów państw członkowskich, interwencje EFS będą koncentrowały się na ograniczonej liczbie priorytetów.
• Udzielone zostanie większe wsparcie na rzecz innowacji społecznych, tj. testowania i zwiększania zasięgu innowacyjnych rozwiązań będących odpowiedzią na potrzeby społeczne, edukacyjne i kwestie związane z zatrudnieniem.
• Wdrażanie EFS odbywać się będzie w ścisłej współpracy między władzami publicznymi, partnerami społecznymi oraz organami reprezentującymi społeczeństwo obywatelskie na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym podczas całego cyklu programu.
• Aby ułatwić realizację projektów, Europejski Fundusz Społeczny będzie stosować innowacyjne zasady zarządzania. Komisja będzie podejmować działania mające na celu pomoc państwom członkowskim w uproszczeniu wdrażania EFS. Działania te mają służyć większemu skoncentrowaniu się na rezultatach programu oraz sprawić, aby EFS był prostszy i bezpieczniejszy dla beneficjentów.

Jakie są cele EFS na lata 2014–2020?

Pomoc w znalezieniu zatrudnienia: EFS będzie wspierał organizacje z całej UE, które chcą wprowadzić w życie projekty mające na celu prowadzenie szkoleń i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia. Finansowane będą również inicjatywy wspierające przedsiębiorczość poprzez udzielanie pomocy finansowej dla nowych firm oraz przedsiębiorstw, które przeprowadzają restrukturyzację bądź zmagają się z problemem braku wykwalifikowanych pracowników. Pomoc młodym ludziom w procesie wkraczania na rynek pracy będzie najwyższym priorytetem EFS we wszystkich państwach UE.

Włączenie społeczne: Zatrudnienie to najskuteczniejszy sposób zagwarantowania ludziom niezależności, bezpieczeństwa finansowego oraz poczucia przynależności. EFS będzie kontynuował finansowanie tysięcy projektów, które pomagają osobom znajdującym się w potrzebie oraz osobom z grup w niekorzystnej sytuacji w zdobyciu umiejętności zawodowych oraz pracy, a także w uzyskaniu takich samych możliwości, jakie posiadają inni.

Lepsza edukacja: Na terenie całej UE EFS finansuje inicjatywy mające na celu poprawę kształcenia i szkoleń oraz umożliwienie osobom młodym ukończenia edukacji i zdobycia umiejętności zwiększających ich konkurencyjność na rynku pracy. Priorytetem jest ograniczenie zjawiska przedwczesnego kończenia nauki oraz poprawa możliwości edukacyjnych na poziomie wyższym i zawodowym.

Wzmocnienie administracji publicznej: EFS będzie wspierał państwa członkowskie w ich staraniach zmierzających do polepszenia jakości funkcjonowania administracji publicznej i rządowej poprzez nadawanie im kompetencji administracyjnych i instytucjonalnych niezbędnych do przeprowadzenia reform strukturalnych.

Zwiększanie zatrudnienia i mobilności

Celem Europejskiego Funduszu Społecznego jest stworzenie obywatelom Unii Europejskiej większych możliwości znalezienia pracy i odniesienia sukcesu zawodowego. Jest to ważne zwłaszcza obecnie, gdy kryzys gospodarczy zagraża zarówno pracownikom, jak i zatrudniającym ich pracodawcom. EFS podwaja wysiłki, aby przyspieszyć tworzenie miejsc pracy, wspierać osoby poszukujące zatrudnienia i ułatwić utrzymanie pracy ludziom w całej Europie.

Działania EFS na rzecz zwiększenia zatrudnienia obejmują wszystkie sektory gospodarki i grupy ludzi, które mogą potrzebować takiej pomocy. Największy nacisk kładzie się jednak na wsparcie dla grup w najbardziej niekorzystnej sytuacji lub ludzi, którzy mogą odnieść znaczne korzyści z działań EFS w następujących obszarach:

• Zapewnianie dostępu do miejsc pracy
• Stwarzanie szans dla młodzieży
• Wzmacnianie działalności gospodarczej
• Dbanie o rozwój zawodowy

Projekty EFS w całej Europie wspierają tworzenie miejsc pracy, zwiększanie możliwości zatrudnienia większej liczby osób oraz aktywizację zawodową obywateli. Wysiłki te obejmują tysiące programów i projektów oraz szerokie spektrum działań i grup ludzi.

Osoby długotrwale bezrobotne korzystają na przykład z pomocy w dziedzinie zdobywania nowych umiejętności i odzyskania motywacji. W przypadku podupadających gałęzi przemysłu EFS oferuje pracownikom nowe, przydatne umiejętności i możliwości poszukiwania pracy — często w nowych, rozwijających się sektorach stanowiących filary nowej gospodarki opartej na ograniczonym zużyciu węgla. Rodzice uzyskują wsparcie ułatwiające powrót do pracy dzięki placówkom opieki nad dziećmi i elastycznym warunkom zatrudnienia. Kobiety są zachęcane do wybierania profesji technicznych, a mężczyźni odbywają szkolenia zawodowe w zakresie opieki i dydaktyki, czyli tradycyjnie sfeminizowanych zawodów. EFS zapewnia pracownikom i osobom poszukującym pracy w całej Europie umiejętności oraz szanse znalezienia zatrudnienia, które dają większy wybór i wpływ na własne życie.

Kryzys gospodarczy spowodował wzrost bezrobocia — w 2012 r. bez pracy pozostawało ponad 25 mln obywateli UE. Nasila się również zjawisko długotrwałego braku zatrudnienia. Mimo to w wielu przypadkach wolne stanowiska są nieobsadzone, często ze względu na brak wymaganych umiejętności kandydatów lub odległość geograficzną. Celem EFS jest wyeliminowanie tej luki przez zaoferowanie osobom poszukującym pracy nowoczesnych, poszukiwanych przez pracodawców umiejętności i kwalifikacji, między innymi tych związanych z ochroną środowiska. EFS ułatwia również osobom poszukującym pracy zmianę miejsca zamieszkania w celu znalezienia zatrudnienia, na przykład w ramach staży zagranicznych i kursów językowych.